Lozan, Anadolu toprakları üzerinde batı hegemonyasını ve ağır ipoteği kaldıran, emperyalizmin diz çöktüğü son derece hayati bir antlaşmadır..
24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan şehrinde, TBMM temsilcileriyle dönemin Büyük Britanya İmparatorluğu, Fransız Cumhuriyeti, İtalya Krallığı, Japon İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı, Romanya Krallığı ve Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı (Yugoslavya) temsilcileri arasında imzalanan bu antlaşmayla batı ülkeleri tarafından yıllarca ezilen, aşağılanan, horlanan, yarı sömürgeleşmiş bir imparatorluktan batı ile eşit, hür bir ulus devlet statüsüne erişilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu antlaşması olan ve Sevr’i tarihin çöplüğüne atan Lozan, siyasi ve iktisadi tam bağımsızlığımızı ve yüzyıldır barış içerisinde yaşamamızı temin etmiş olan önemli bir vesikadır..
O yıllarda bir muhabir, Lozan Antlaşması’nın detaylarını anlattıktan sonra şöyle der: ”Garbın Şark önünde eğilişi hiçbir zaman bu kadar zelilce olmamıştır..”
Lozan Antlaşması, bir asırdan fazla süren İngiliz diplomasisinin ilk yenilgisi olmuştur..
Lozan’ı küçümseyen, mahiyetinden asılsız manalar çıkaran ve yok sayan zihniyet hiç tartışmasız İstiklal Mücadelesi, Türkiye Cumhuriyeti ve Atatürk düşmanıdır; emperyalist zihniyetin günümüze intikal etmiş kalıntılarıdır..
T.C Devleti’nin tapusu olan Lozan Antlaşması’nın 101. yıldönümünü kutluyor, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere tüm silah arkadaşlarını ve dönemin meclis üyeleriyle erkanını saygı, rahmet ve minnetle yad ediyorum..
Dr. Vecdet Öz